Dağcılığın tanımı ve alpinizm hakkında sizlere bugun bilgi vermeye çalışacağız…
Dağcılık İlk kez 19.yüzyılda Avrupa’da alp dağlarında yapılmaya başlanan dağcılık sporu,farklı zorluktaki dağlara,farklı tırmanış teknikleri uygulanarak yazın ve kışın yapılan spor dalıdır.dağcılık alpler’de başladığı için alpinizm olarak da anılmaktadır. Alpinizm günümüzde çok hafif malzeme ve yiyecekle geleneksel çıkış teknikleri uygulanarak alpler gibi orta yüksek Himalayalar gibi çok yüksek dağlara seri çıkışlara verilen isimdir.
Dağcılığın Tanımı ve Alpinizm
Alpler’de oldukça başarılı olan bu sitil ne yazık ki Himalayalar’ın en tehlikeli tırmanış stilidir “Kısa sürede tırman ve in”aslında tamda alpinizmi çağrıştırır. Dağlar birçok dinde kutsal edildiği için rahipler dağların yüksek kesimlerinde bazen de zirvelerinde ayinler yapıp günlerce yükseklerde konaklaya biliyorlardı. Ülkemizde Uludağ ve Erciyes yıllarca en yüksek noktalarında rahipleri barındırmıştır.
Dağcılığın Tanımı ve Alpinizm
Dağcılık tarihini eğer sadece spor olarak görmezsek 1492 yılına kadar götürebiliriz. Antonie de Ville isimli bir dağcı, Fransa kralı Cherles’in emri üzerine organize ettiği bir ekiple birlikte sarp kayalıklarla çevrili Aiguille doruğuna (2086m)çıkmayı başardı. Bu tırmanış alpinizm tarihinde kayda geçen ilk tırmanıştır. 1834 yılında zirve ikinci kez bir çoban tarafından çıkılmıştır. Bu iki tırmanış farklı amaçlıydı.
Dağcılığın tarihi 1786 yılında Mont Blanc tırmanışıyla başlar. Alplerin en yüksek
Dağcılığın Tanımı ve Alpinizm
zirvesi olan Mont Blanc epey bir uğraşıdan sonra 1786 yılında iki Fransız dağcı Michel Pacard ve Jacgues Balmat tarafından tırmanıldı. bu dönemin en trajik tırmanışlarından biri 1865 yılında İsviçre sınırları içinde yer alan 4478 metre rakımlı Matterhorn zirvesinin ilk çıkışıdır. Edward Whymper liderliğinde zirveye çıkan 6 kişilik grup ilk çıkışı yapmayı başarmış, Ancak dönüş sırasında ipin kopması sonucunda 4 kişi uçuruma düşerek hayatını kaybetmiştir.
Bu kaza aynı zamanda dağcılık ekipmanlarının da sorgulanmasına neden olan ilk kazadır. Teknik malzemelerin ortaya çıkmasına İngiliz dağcı Alfred Mummery önderlik etmiştir ikinci dünya savaşı doğal olarak dağcılık sporunu da olumsuz olarak etkiledi ancak birkaç yıllık duraklamadan sonra Alpin dağcılar Himalayalara sık sık keşif tırmanışları yapmaya başladılar. Dünyanın damı denen 8848 metrelik Everest zirvesine 1953 yılında Dağcı Edmund Hilary ile ona rehberlik yapan Tenzig Norgay tırmanmayı başardı ardından 1953 yılında Nanga Parpat Almanlar tarafından 1955 yılında Lhotse İsviçreliler tarafından Makalu Fransızlar tarafından tırmanıldı.
Türk dağcılar da 1990’lardan itibaren Himalayar’da görünmüş ve Nasuh,Mahruki,Uğur Uluocak,Tunç Fındık ve Serhan Poçan gibi dağcılar Türk yüksek irtifa dağcılığını ani bir ivmeyle birkaç adım ileri götürmüşlerdir. ORDOS üyesi 10 kişi tarafından Serhan Poçan liderliğiyle yapılan Everest Expedisyonunda 10 kişilik ekibin tümü zirveye çıkmayı başarmıştır. Ekipte bulunan Elif Eylem Maviş bu tırmanışıyla Everest’e çıkan ilk Türk kadın olmuştur. Polonyalı dağcı jerzy kukuczazka yüksek irtifa dağcılarının efsane isimlerindendir. En büyük özelliği çok az parayla çok önemli tırmanışlar yapmasıydı. İnanılmaz bir hıza sahip olan kukuczka dünyanın gelmiş geçmiş en iyi dağcılarından biri olarak kabul edilir. Parasızlık bu efsanevi dağcının yaşamına da mal oldu Katmandu’da bir pazardan aldığı 2.el 6mm kalınlığındaki iple Himalayaların henüz çıkılmamış duvarlarından biri olan Lhotse güney yüzünün ilk tırmanışını yapmaya çalıştı. Ancak ne yazık ki ancak 8000 metreye kadar çıkabildi ve ipinin kopması sonucunda düşerek hayatını kaybetti
Türkiye’Dağcılık Tarihi
Dağcılığın Tanımı ve Alpinizmde
Türkiye dağcılık açısından çok şanslı bir ülkedir. Batıdan itibaren, Beydağları, Davraz Dağı, Uludağ, Ilgaz dağı, Erciyes,Hasan Dağı, Orta Toroslar, Bolkar Dağları, Doğu Torosları, Süphan ve ağrı gibi önemli dağ silsilelerine ve dağlara sahiptir bu konuda bilinen ilk tırmanış Alman fizik profösörünün büyük ağrı dağına yaptığı tırmanıştır
Prof. Pr. F.v. Parrot 27 Eylül 1829 tarihinde büyük ağrı dağının zirvesine ulşan ilk kişi olmuştur 1927 yılı yaz aylarında aladağlara gelen dr.Georg künne Dr.Wlhelm martin ve eşi marianne ‘den oluşan ekip sırasıyla demirkazık, Kızılkaya, Alaca, Eznevit zirvelerinin ilk çıkışlarını gerçekleştirmişlerdir Demirkazık zirvesi çıkışı sırasında ekibe Demirkazık köyünden Veli Çavuş isimli bir genç rehberlik yapmıştır. Veli çavuşt’a ekiple birlikte Demirkazık zirvesine çıkmıştır.
Bu tırmanış demirkazık zirvesinin bilinen ilk Türk çıkışı olarak tarihe geçmiştir. Yabancı dağcılar Türkiye dağlarının tırmanırken bir Türk dağcı da Avrupa’da önemli bir tırmanışa imzasını atmıştır.
Fransa’da Paris’te tıp öğrenimi gören Ali Vehbi Türküstün dört Fransız dağcı arkadaşı ile birlikte 26 temmuz 1906 günü alp dağlarının en yüksek noktası olan Mont Blanc zirvesine tırmanmıştır. Bu tırmanış Türk dağcılık tarihinde bilinen ilk tırmanıştır.
Türkiye dağlarındaki tırmanışların ilkleri’de askeri amaçlı yapılmıştır. Miralay Cemil Cahit Toydemir 1924’te kayseri sınırları içinde Erciyes dağ zirvesine (3.916)m, yanında 6 subay ve 1 erle birlikte doğu yönünden tırmanmıştır.
Cemil Cahit Toydemir’de Türkiye dağlarında dağcılık sporunu başlatan ilk kişi olarak kabul edilmiştir.
Ülkemizde Türkler tarafından yapılan ilk dağ etkinlikleri Uludağ’da yapılmıştır. Dağın ismi henüz keşiş dağı iken 1925 yılında Bursalı bir doktor olan Osman Şevki bey 2545 metrelik zirvenin ilk çıkışını yapmış ve dağa Uludağ ismini vermiştir.
Bu isim Atatürk tarafından da beğenilmiş ve dağın adının Uludağ olarak değiştirilmesine karar verilmiştir. Soyadı kanunu çıktıktan sonra Doktor Osman Şevki Bey’e Atatürk tarafından Uludağ adı verilmiştir.
Doğaya İlk Adımlar ve Doğaya Hazırlık
Dağcılığın Tanımı ve Alpinizm
